تغذیه
اثر رژیم کتوژنیک بر خستگی عضلانی در زنان جوان سالم
مرداد
مقدمه
اثر رژیمهای کتوژنیک و رژیمهای کم کربوهیدرات با چربی زیاد (LCHF) به‌طور فزاینده‌ای میان مردم در حال محبوب شدن هستند. هدف این مطالعه بررسی اثرات رژیم کتوژنیک بر خستگی عضلانی می‌باشد. خستگی را می‌توان اختلال در عملکرد جسمی و روحی و عدم توانایی در حفظ توان و قدرت تعریف کرد. خستگی می‌تواند محیطی (مثل خستگی عضلانی) یا مرکزی (سیستم عصبی) باشد.
مکانیسم‌های زیادی در توسعه‌ی خستگی دخالت دارند. از جمله اختلافات فردی، عوامل تغذیه‌ای مانند در دسترس بودن کربوهیدرات‌ها و … .
در زمینه‌ی ورزشی با توجه به تأثیرات مثبت رژیمهای کتوژنیک در بهبود ترکیب بدنی و کاهش وزن، ایده‌ی استفاده از این رژیم‌ها در بین ورزشکاران جذاب و فراگیر شده است. اما از آنجاکه در طی این رژیم خصوصاً در ورزشکاران استقامتی الگوی استفاده از ذخایر چربی به‌عنوان سوبسترای تأمین انرژی و در نتیجه کاهش سرعت تخلیه‌ی گلیکوژن عضلانی وجود دارد، بد نیست که تأثیر این رژیم را بر خستگی عضلانی بررسی کنیم.
روش
مصرف کربوهیدرات به کمتر از ۲۰-۵۰ گرم سبب کتوز تغذیه‌ای می‌شود. با توجه به میزان پروتئین دریافتی حدود ۱-۱.۵g/kg چنین رژیم‌هایی کم کربوهیدرات با پروتئین متوسط محسوب می‌شوند.
در طی این پژوهش، ۲۴ زن جوان با وزن نرمال به‌صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه رژیم LCHF و گروه دوم یک رژیم کنترل برای ۴هفته دریافت نمودند. این رژیم از سوی آژانس ملی غذایی سوئد توصیه‌شده بود. پس از ۴ هفته یک دوره‌ی ۱۵ هفته‌ای بین دو دوره گذاشته شد. این دوره، دوره‌ی پاک شدن (washout) بود. شرکت‌کنندگان عادات غذایی اولیه خود را دنبال می‌کردند. سپس، مجدداً بعد از ۱۵ هفته دوره‌ی دوم به‌صورت معکوس شروع شد. یعنی هر یک از شرکت‌کنندگان رژیم گروه دیگر را دریافت نمودند و گروه‌ها معکوس شد. در طی این ۴ هفته شرکت‌کنندگان فقط مجاز به مصرف غذاهای در نظر گرفته‌شده با کالری مشخص بودند. برای کنترل بیشتر، غذاها برایشان تهیه می‌شد. شرکت‌کنندگان فقط می‌توانستند آب و قهوه و چای به‌جز موارد تهیه‌شده میل کنند.
در ابتدا و انتهای هر دوره از آنان تست گرفته شد و نهایتاً ۴ بار تست شدند. در طی تحقیق شرکت‌کنندگان رژیم کتوژنیک برای بررسی کتوآداپته شدن مورد آزمایش خون و ادرار قرار گرفتند و کتو آداپته شدن در آنان مورد تایید قرار گرفت. همچنین در آزمون RER متابولیسم این افراد به مصرف چربی تغییر یافته بود که صحت کتوز و تغییر متابولیسم بدن را در آنان تائید می‌کرد.
محدودیت‌های مطالعه
یکی از محدویت های این مطالعه مدت زمان کم این مطالعه با تکمیل سازگاری با رژیم غذایی کتوژنیک بوده است که به‌طورکلی انجام مداخلات تغذیه‌ای کاری بسیار دشوار است و به‌ندرت در طولانی‌مدت قابلیت اجرا دارد. از طرف دیگر، آزمودنی‌ها دانشجویان رشته‌ی رژیم‌شناسی بوده‌اند. ممکن است تجربه آن‌ها بر نتایج آزمون تأثیر گذاشته باشد.
در پایان، ۱۷ زن دوره را به اتمام و روزهای ۲۴_ ۲۶ تست اندازه‌گیری خستگی از آنان به عمل آمد که تغییری در میزان قدرت و خستگی آنان ایجاد نشده بود. با این‌حال، زمان خستگی در آزمون رکاب زدن افزایشی ۲ دقیقه کاهش یافته بود.
نتایج
با توجه به آزمون‌های برگزارشده و نتایج حاصل از تجربیات و یادداشت‌های شرکت‌کنندگان در فعالیت‌های روزانه، رژیم LCHF تأثیر نامطلوب بر خستگی عضلانی دارد و ممکن است بر فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد. آگاهی از این نکته برای درک سطح فعالیت در این افراد می‌تواند مؤثر باشد تا انتخاب بهتری داشته باشند. شاید هم مدت زمان طولانی‌تر با رژیم کتوژنیک سبب شود که بدن این افراد سازگاری بیشتری برای مقابله با خستگی پیدا کند. برای دستیابی به اطلاعات بیشتر در این زمینه نیاز به تحقیقات طولانی‌تری هست.
تحلیل من
رژیم کتوژنیک برای بعضی افراد بسیار سودمند هست. مانند افراد مبتلا به بیماری‌های متابولیک مانند دیابت، یا در ورزشکاران در بعضی فازهای تمرینی از جمله فاز کات و یا در افراد مبتلا به چاقی. با دریافت برنامه میتوانید رژیم غذایی مختص به خود را داشته باشید.
کاهش آب بدن به دنبال کاهش ذخایر گلیکوژنی و کاهش املاح در کاهش توان و قدرت در این نوع رژیم‌ها بی‌تأثیر نیست. اما با توجه به مقاله می‌توان بیان کرد که سازگاری بدن در طولانی‌مدت گاهی می‌تواند بر تأثیرات نامطلوب آن فائق آمده و در کاهش عوارض آن تأثیرگذار باشد. آنچه مهم است این است که هیچ رژیمی صد درصد مناسب همگان در تمام دوره‌ها نیست. همچنان که متذکر می‌شوم دانسته‌های انسانی روزبه‌روز تازه‌ها و یافته‌های بیشتری را به روی ما می‌گشاید و بهتر است دروازه‌های مغزمان را برای ورود یافته‌های نو باز بگذاریم.
مطالعه
