مقالات مروری
ورزش زنان و مطالعه روی آن‌ها
دی
دانسته‌ها و نادانسته‌ها در مورد مطالعه بر روی زنان و ورزش زنان
مقدمه
تاکنون اطلاعات کمی در مورد علم فیزیولوژی ورزشی در زنان وجود دارد و اکثر مطالعات بر روی مردان انجام شده است. این ممکن است به دلایلی مانند چرخه قاعدگی، استفاده از روش‌های ضد بارداری هورمونی، بارداری و یائسگی باشد. که ممکن است بر سازگاری‌ها تاثیر بگذارد و نتیجه گیری را برای محققان دشوار کند. همچنین، توافقی در مورد رویکردهای اصطلاحی و روش شناختی در مورد تحقیق در این حیطه وجود ندارد. که این مانع توانایی محققان برای ایجاد یک راهنما بر پایه شواهد برای ورزش زنان شده است. بنابراین، میل کمتری به مطالعه زنان در حیطه علم ورزش وجود دارد.
هدف از مطالعه حاضر بررسی نکات خاص مورد نیاز هنگام به کارگیری زنان (ورزشکاران و غیر ورزشکاران) به عنوان شرکت کننده و آزمودنی در مطالعات می‌باشد.
اطلاعات کلی در مورد زنان و به کارگیری آن‌ها در مطالعات ورزشی
در طول زندگی زنان از سن بلوغ تا یائسگی، میزان غلظت هورمون‌های استروژن و پروژسترون تغییر می‌کند. هنگام یائسگی، میزان ترشح استروئید تخمدان کاهش چشمگیری پیدا می‌کند و تولید چرخه‌ای استروژن جایگزین آن می‌شود. علاوه بر این، غلظت استروژن و پروژسترون در طول ۲۱-۳۵ روز چرخه قاعدگی نیز تغییر می‌کند (استروژن ۵ برابر و پروژسترون ۵۰ برابر می‌شود.). این نوسانات در هورمون‌ها، با عوامل خارجی نظیر روش‌های ضد بارداری هورمونی، رژیم، فعالیت ورزشی، بارداری و مشکلات بالینی (مانند آمنوره، سندروم تخمدان پلی کیستیک) نیز تغییر می‌کند. این تغییرات و تفاوت‌ها در میزان استروئید چه در طول زندگی چه در دوره قاعدگی ممکن است بر مکانیسم‌هایی که عملکرد و سازگاری‌های فیزیولوژیکی در زنان را کنترل و تنظیم می‌کنند، به طور چشمگیری تاثیر بگذارد.
a: استروژن. همانطور که مشاهده می‌شود، در چرخه قاعدگی میزان استروژن ۲۰ برابر بیشتر از پیش از بلوغ و در بارداری ۳۵ برابر بیشتر از چرخه قاعدگی می‌باشد. b: پروژسترون. در چرخه قاعدگی میزان پروژسترون ۳۵ برابر بیشتر از دوره پیش از بلوغ و در بارداری ۷ برابر بیشتر از چرخه قاعدگی است.
به دلایل نوسانات در هورمون‌های زنان، مطالعات کمتری زنان را به عنوان آزمودنی به کار گرفته‌اند و نتایج مطالعاتی را که بر روی مردان صورت گرفته است به زنان نیز تعمیم می‌دهند که این می‌تواند فرصت زنان را برای رسیدن به پتانسیل ورزشی و عملکردی‌شان از دست بدهد. از طرفی، به علت به کارگیری بیشتر مردان نسبت به زنان در مطالعات، تاثیرات استروژن و پروژسترون بر پاسخ زنان به فعالیت ورزشی و سازگاری‌های آن‌ها به طور کامل شناخته نشده است. بنابراین، یک راهنمای دارای استاندارد تمرینی و تغذیه‌ای بر پایه شواهد علمی برای جمعیت ورزشکار زن وجود ندارد.
نوسانات هورمون‌های تخمدان
در نظر گرفتن تداخل استروئید تخمدان و تاثیر آن بر عملکرد ورزشی زنان در مطالعات اهمیت زیادی دارد. به طور مثال، نشان داده شده است که دستکاری استروئید تخمدان با هورمون‌های مصنوعی (روش‌های ضد بارداری هورمونی) با افزایش مارکرهای آسیب عضلانی در زنان پس از فعالیت اکسنتریک همراه است. بنابراین، تاثیر روش‌های ضد بارداری بر ورزش زنان باید در نظر گرفته شود. شواهد محکمی وجود دارد که استفاده از روش‌های ضد بارداری هورمونی موجب تغییرات در تنظیم حرارت بدن زنان حین ورزش می‌شود که شامل تغییر جریان خون پوست، گشاد شدن عروق پوستی، تاخیر در تعریق و آستانه دمای داخلی بالاتر می‌باشد. بنابراین، اگر تاثیر هورمون‌های تخمدان ناشناخته باقی بماند، ورزشکاران زن احتمالا به پتانسیل خوب خود دست پیدا نمی‌کنند.
هنگام در نظر گرفتن تغییرات در هورمون‌های تخمدان باید به خصوصیات محیط هورمونی نیز توجه شود. به عنوان مثال تغییرات در استروئید تخمدان می‌تواند این گونه باشد: به صورت حاد (چرخه قاعدگی) یا مزمن (یائسگی)؛ با دامنه تغییرات نرمال (چرخه قاعدگی) یا فوق فیزیولوژیکی (بارداری)؛ یا توسط نوسانات اندوژنز (چرخه قاعدگی) یا اگزوژنز (روش‌های ضد بارداری هورمونی) ایجاد شود.
بررسی عوامل مختلف در ورزش زنان
بررسی‌ها در این مطالعه بر مبنای مطالعات گذشته است. هدف از این بررسی، یکی کردن نظرات، شواهد و اطلاعات موجود از مطالعاتی است که در زمینه‌ی فیزیولوژی زنان انجام شده است و یک راهنما برای افرادی است که در زمینه فیزیولوژی زنان در حیطه علم ورزش می‌خواهند فعالیت و مطالعه کنند.
شرکت کنندگان
در طول زندگی، استروئید تخمدان در دوره بلوغ شروع به تغییر می‌کند. بنابراین، مرحله بلوغ باید در تحقیقات با جمعیت جوان‌تر طبقه بندی و در نظر گرفته شود. در طول سال‌های باروری، پنج فاکتور اصلی وجود دارد که نوسانات استروژن و پروژسترون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ۱. نوسانات حین چرخه قاعدگی. ۲. اختلالات در چرخه قاعدگی ناشی از بیماری (به عنوان مثال، سندرم تخمدان پلی کیستیک، آندومتریوز یا سایر اختلالات محور هیپوفیز هیپوتالاموس). کمبود انرژی در دسترس، دو سال اول بعد از قاعدگی و زمان نزدیک شدن به یائسگی. ۳. دستکاری چرخه قاعدگی با هورمون‌های اگزوژنز، چه طبیعی چه مصنوعی (مانند روش‌های ضد بارداری هورمونی). ۴. بارداری (افزایش استروئید تخمدان). ۵. یائسگی (کاهش استروئید تخمدان). محققان باید تمامی توصیه‌های موجود مورد نیاز را بدانند تا بتوانند در این زمینه بهتر فعالیت کنند.
طراحی پروتکل و آزمون
مطالعات ورزشی که زنان را به عنوان آزمودنی به کار می‌گیرند، با توجه به نوسانات حاد (ریتم‌های شبانه روزی و …) و مزمن (بارداری، یائسگی، استفاده از روش‌های ضد بارداری هورمونی و …) در هورمون‌های تولید مثل بر خلاف آزمودنی‌های مرد که تقریبا هورمون‌های جنسی ثابتی دارند، معمولا به تکرار اندازه‌گیری‌ها نیاز دارند.
مورد دیگری که در طراحی پروتکل باید به آن توجه داشت، مراحل مربوط به چرخه قاعدگی و شرایط یائسگی است. چرخه قاعدگی را می‌توان به دو مرحله تقسیم کرد که با تخمک گذاری از هم جدا می‌شوند: ۱. فولیکولی (با شروع قاعدگی شروع می‌شود) و ۲. لوتئال (پس از تخمک گذاری). این مراحل را می‌توان به عنوان یک مرحله مجزا به مراحل اولیه، میانی و آخر تقسیم کرد. توجه به این مراحل، برای توافق در زمان آزمون و تعیین داده‌ها نیاز است. تغییرات هورمونی در مراحل مختلف چرخه قاعدگی در شکل زیر نشان داده شده است:
خط زرد: استروژن، خط بنفش: هورمون LH، خط سبز: پروژسترون، دایره سیاه: میانگین غلظت استروژن در هر مرحله، لوزی سیاه: میانگین غلظت پروژسترون در هر مرحله.
بحث
تعیین گروه زنان برای مطالعه ورزشی
در تعیین گروه زنانی که مطالعه و تحقیق قرار است بر روی آن‌ها انجام شود باید به سه نکته توجه شود:
- جمعیت نمونه‌ها باید بر اساس سوال تحقیق انتخاب شوند؛
- آزمودنی‌ها باید بر اساس ویژگی‌های تولید مثل‌شان به طور واضح شرح داده شوند؛
- برای طراحی پروتکل و آزمون باید از نیمرخ‌های هورمونی استفاده کرد.
به این مثال توجه کنید: محققی که مایل به انجام مطالعه در مورد تاثیرات بالقوه چرخه قاعدگی بر عملکرد ورزشی است، باید تصمیم بگیرد که از زنان دارای چرخه قاعدگی طبیعی در مطالعه خود استفاده می‌کند یا خیر، چگونه طبیعی بودن چرخه قاعدگی را تعریف و تایید می‌کند و زمانی که در چرخه قاعدگی هستند از آن‌ها آزمون گرفته شود که از تفاوت‌های هورمونی اطمینان حاصل شود.
به طور کامل‌تر، تمامی گروه زنان در همه سنین و با تمام ویژگی‌ها باید در نظر گرفته شوند. همچنین، تمامی مراحل در هر گروه (به عنوان مثال، انواع روش‌های ضد بارداری و قرص‌های هورمونی، یا تمامی مراحل چرخه قاعدگی و یا تمامی جنبه‌های یائسگی و هورمون تراپی دوره پس از یائسگی و …) باید پوشش داده شود.
به کارگیری زنان در مطالعات ورزشی
با توجه به افزایش شرکت زنان در ورزش‌های حرفه‌ای، خارج کردن آن‌ها از مطالعات علمی به دلیل سخت‌تر انجام شدن مطالعه (نوسانات هورمونی) یا هزینه بیشتر (مثلا اندازه‌گیری‌های مکرر در طول چرخه قاعدگی) و منابع بیشتر (مثلا نمونه خون برای تعیین سطح استروئید تخمدان) جایز نیست. اکنون حدود ۴ تا ۱۳ درصد مطالعات تنها از زنان به عنوان آزمودنی استفاده کرده‌اند. ناهمگنی در جمعیت‌ها (مثال، زنان دارای چرخه قاعدگی طبیعی، استفاده کنندگان از روش‌های ضد بارداری هورمونی، زنان یائسه و …) و تنوع زیاد در طرح‌های مطالعه (مرحله چرخه قاعدگی و …) موجب یافته‌ها و نتایج متضادی در مطالعات علم ورزش شده است. برای ارتقای دانش در بحث مربوط به زنان باید مطالعات بسیاری زیادی در این زمینه انجام گیرد.
نتیجه گیری
برای ارتقای کیفیت مطالعات آینده در زمینه علم ورزش برای زنان، محققان بیشتری باید چالش‌های موجود را بپذیرند تا بتوان مطالعات علمی با کیفیتی را برای نصف جمعیت دنیا ایجاد کرد. هر کدام از چرخه‌های قاعدگی زنان متفاوت است و می‌تواند در طول زندگی نیز تغییر کند.بنابراین، احتمالا هرگز یک دستورالعمل یا راهنمای جهانی برای محققان و تمرین دهندگان برای استفاده جهت هدایت تمرین وجود نخواهد داشت. با این وجود، اگر چگونگی تاثیر هورمون‌های تخمدان را بر سیستم‌های فیزیولوژیکی مختلف متوجه شویم، از این دانش می‌توانیم در ایجاد و دریافت برنامه تمرینی مناسب برای زنان با توجه به مسائل مربوط به تولید مثل در طول زندگی آن‌ها استفاده کنیم.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله “راهنمای خواندن مطالعه” را نیز مطالعه فرمایید.
منبع:
سلام و درود،اگرچه مدتی طولانی هست که پیجتون رو دارم ولی امروز برای اولین بار به سایت سرزدم،بسیار وزین و علمی است موفق و سربلند باشید
ممنونم از شما
سپاس گزارم از شما