ارزیابی ترکیب بدن و روش های آن

ارزیابی ترکیب بدنی : مقایسه‌‏ی DXA و InBody 270 و DXA

مقدمه برای روش‌های ارزیابی ترکیب بدن

روش‌های بسیار زیادی برای ارزیابی ترکیب بدن وجود دارد. به‌منظور ارزیابی ترکیب بدن، دو روش جذب سنجی انرژی دوگانه اشعه ایکس (DXA) و امپدانس بیوالکتریک (BIA)، به‌طور گسترده‌‏ای مورد استفاده قرار می‏‌گیرند. مزیت روش DXA این است که، علاوه‌بر اطلاعاتی در مورد توده چربی و توده خالص بدون چربی، اطلاعاتی درباره‏ میزان مواد معدنی موجود در استخوان و تراکم استخوان نیز ارائه می‌‏کند. و معمولا در استاندارد بالاتری نسبت به دستگاه‏‌های BIA قرار دارد. این احتمالاً به دلیل روش استفاده شده توسط دستگاه است. که شامل اسکن اشعه ایکس تمام بدن و تقسیم‌بندی قسمت‏‌های بدن است.

روش BIA

BIA شامل ارسال یک پالس الکتریکی به سراسر بدن همراه با یک الگوریتم، مبتنی بر خصوصیات فیزیکی (به‌عنوان مثال قد، سن، جنس و غیره) برای تعیین تخمینی از چربی کل بدن و توده خالص بدون چربی است. روش BIA اخیراً به‌دلیل در دسترس بودن، ماهیت غیرتهاجمی و تولید سریع نتایج، به‌طور فزاینده‌ای محبوب شده است. دستگاه چند فرکانسی InBody 270 و Omron، دو دستگاه با روش BIA بودند که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. به‌طور کلی، این موضوع پذیرفته شده است که دستگاه‌‏های چند فرکانسی مثل InBody، نتایج دقیق‏‌تری نسبت به دستگاه‌‏های تک فرکانسی مثل Omron ارائه می‌‏کنند. هدف این مطالعه، مقایسه توده‏ چربی، توده خالص بدون چربی و درصد چربی بین دستگاه‌‏های DXA و InBody 270 و Omron در زنان و مردان تمرین‌کرده است.

روش تحقیق ارزیابی ترکیب بدن

۴۷ آزمودنی (۲۲ مرد و ۲۵ زن) برای ارزیابی ترکیب بدن بررسی شدند (جدول ۱). تمامی آزمایش‌‏ها بین ساعت ۹ صبح تا ۴ بعد از ظهر انجام شد. آزمودنی‌ها بعد از ۳ ساعت ناشتایی مورد بررسی قرار گرفتند در حالی‌که قبل از آزمایش فعالیت ورزشی نداشتند. آزمودنی‌ها لباس ورزشی به تن داشتند و هرگونه زیورآلات فلزی خود را کنار گذاشتند. آن‌ها در مرزهای مشخص شده توسط جدول اسکن، روی DXA در حالت خوابیده قرار داشتند. هر اسکن کل بدن تقریباً هفت دقیقه به طول انجامید.

برای InBody BIA، افراد برهنه بر روی کفه‌ دستگاه ایستاده و کف پای خود را بر روی الکترودها می‌گذاشتند. سپس دسته‌ها را با انگشتان دست و شست خود روی الکترود نگه داشته و در حالی‌که آرنج‌ها کاملا باز و مفصل شانه در ۳۰ درجه نزدیک بدن قرار داشت به مدت ۰.۵ دقیقه ثابت ایستادند. برای دستگاه BIA Omron افراد دستگاه را در دستان خود نگه داشته و در حالی‌که مفصل آرنج و شانه کاملا باز و در مقابل تنه قرار داشت به مدت ۱۰ ثانیه آزمایش را انجام دادند.

جدول 1 – ترکیب بدنی : FFA: fat free mass (ارزیابی ترکیب بدن )
جدول ۱: ترکیب بدنی : FFA: fat free mass

نتایج

تفاوت معناداری بین InBody 270 و DXA مشاهده نشد. همچنین، تفاوت معناداری بین InBody 270 و Omron دیده نشد. اما درصد چربی بدن و توده چربی در Omron به شکل قابل توجهی کمتر از DXA بود.

 

 

شکل 1 درصد چربی کل بدن (ارزیابی ترکیب بدن )
شکل۱: درصد چربی کل بدن
شکل 2- توده‏ی چربی(ارزیابی ترکیب بدن )
شکل: توده چربی

 

شکل 3- توده‏ی خالص بدون چربی(ارزیابی ترکیب بدن )
شکل۳: توده خالص بدون چربی

بحث

این تحقیق تفاوت معنی‌داری در درصد چربی بدن، توده بدون چربی یا توده چربی بین InBody 270 و DXA نشان نداد. مقادیر توده چربی و درصد چربی مشابه بودند. در حالی‌که اختلاف کمی در اندازه‌گیری توده خالص بین این دو مشاهده می‌شود. InBody کمی بیشتر مقادیر توده خالص را نسبت به DXA نشان می‏‌دهد. اگرچه Omron مقادیر کمتر توده چربی و مقادیر بیشتر توده خالص را نسبت به DXA نشان می‏‌دهد. با وجود کمتر نشان دادن توده چربی در Omron، این تفاوت از لحاظ آماری قابل توجه نبود. کمتر نشان دادن توده چربی در Omron احتمالا به دلیل ماهیت دوقطبی (دو الکترودی) بودن دستگاه است.

انواع دستگاه‌های ارزیابی ترکیب بدن

دستگاه‌‏های دو قطبی BIA، دقت کمتری نسبت به دستگاه‌‏هایی دارند که تعداد الکترود در آن‌ها بیشتر است، مثل دستگاه InBody270. دستگاه‏‌های دو قطبی BIA دستی مثل Omron، پالس الکتریکی را از قسمت بالا تنه عبور می‏‌دهند. و قسمت پایین‌تنه را چشم پوشی می‏‌کنند و چربی پایین‌تنه را تخمین می‌‏زند. این تفاوت در خانم‏‌ها به دلیل وجود توده چربی بیشتر در پایین‌تنه بیشتر می‏‌شود. همچنین، گفته می‎‌شود که الگوریتم تخمین توده چربی پایین‌تنه در دستگاه Omron دارای خطا نیز می‏‌باشد. همچنین، نسبت به DXA از لحاظ آماری معادل سازی نشده و سطوح مختلف هیدراسیون بدن، ممکن است روی درصد چربی تخمین زده شده تاثیر گذار باشد.

یافته‌های اصلی این تحقیق نشان می‏‌دهد که دستگاه دستی Omron BIA درصد چربی کمتر و توده خالص بیشتری نسبت به DXA نشان می‏‌دهد. در مقابل دستگاه InBody 270 نتایج مشابه‌تری نسبت به DXA نشان داد. قابل ذکر است که در توده بدون چربی نتایج به Omron نزدیک‌تر بود. اگرچه ممکن است DXA به عنوان یک استاندارد طلایی در ارزیابی ترکیب بدن در نظر گرفته شود، اما ممکن است بسیار پرهزینه و ناخوشایند باشد. هنگامی‌که به دنبال گزینه‌ای مقرون به‌صرفه و در دسترس برای DXA هستید، می‏‌توان از InBody استفاده شود. با این حال، باید به Omron شک و تردید کرد.

نتیجه‏‌گیری

در افراد تمرین‌کرده، هر دو روش Bod Pod و InBody 770 درصد چربی را کمتر و توده بدون چربی را بیشتر، نسبت به DXA تخمین زدند. اگرچه تفاوت معناداری بین این ۲ روش نبود و هر ۳ روش برای ارزیابی ترکیب بدن قابل قبول هستند. InBody 270 و DXA ارزیابی ترکیب بدن مشابهی داشتند. اما دستگاه دستی Omron BIA درصد چربی و توده چربی کمتری را نشان داد. پس اگر کمتر نشان دادن درصد چربی خود احساس بهتری دارید از دستگاه Omron استفاده کنید ولی به خاطر داشته باشید که نتایج کمی گمراه‌کننده است!
دریافت برنامه تمرین و تغذیه از ماسل ادیت.

اگر به تمرینات مقاومتی علاقه دارید، این تحقیق بسیار کاربردی را بخوانید: نکات کلیدی حرکت جلو ران با دستگاه

منبع

Antonio, J., Kenyon, M., Ellerbroek, A., Carson, C., Tyler-Palmer, D., Burgess, V., … & Peacock, C. (2019). Body Composition Assessment: A Comparison of the Bod Pod, InBody 770, and DXA. Journal of Exercise and Nutrition ISSN۲۶۴۰, ۲۵۷۲.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *