مقدمه برای روشهای ارزیابی ترکیب بدن
روشهای بسیار زیادی برای ارزیابی ترکیب بدن وجود دارد. بهمنظور ارزیابی ترکیب بدن، دو روش جذب سنجی انرژی دوگانه اشعه ایکس (DXA) و امپدانس بیوالکتریک (BIA)، بهطور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرند. مزیت روش DXA این است که، علاوهبر اطلاعاتی در مورد توده چربی و توده خالص بدون چربی، اطلاعاتی درباره میزان مواد معدنی موجود در استخوان و تراکم استخوان نیز ارائه میکند. و معمولا در استاندارد بالاتری نسبت به دستگاههای BIA قرار دارد. این احتمالاً به دلیل روش استفاده شده توسط دستگاه است. که شامل اسکن اشعه ایکس تمام بدن و تقسیمبندی قسمتهای بدن است.
روش BIA
BIA شامل ارسال یک پالس الکتریکی به سراسر بدن همراه با یک الگوریتم، مبتنی بر خصوصیات فیزیکی (بهعنوان مثال قد، سن، جنس و غیره) برای تعیین تخمینی از چربی کل بدن و توده خالص بدون چربی است. روش BIA اخیراً بهدلیل در دسترس بودن، ماهیت غیرتهاجمی و تولید سریع نتایج، بهطور فزایندهای محبوب شده است. دستگاه چند فرکانسی InBody 270 و Omron، دو دستگاه با روش BIA بودند که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. بهطور کلی، این موضوع پذیرفته شده است که دستگاههای چند فرکانسی مثل InBody، نتایج دقیقتری نسبت به دستگاههای تک فرکانسی مثل Omron ارائه میکنند. هدف این مطالعه، مقایسه توده چربی، توده خالص بدون چربی و درصد چربی بین دستگاههای DXA و InBody 270 و Omron در زنان و مردان تمرینکرده است.
روش تحقیق ارزیابی ترکیب بدن
۴۷ آزمودنی (۲۲ مرد و ۲۵ زن) برای ارزیابی ترکیب بدن بررسی شدند (جدول ۱). تمامی آزمایشها بین ساعت ۹ صبح تا ۴ بعد از ظهر انجام شد. آزمودنیها بعد از ۳ ساعت ناشتایی مورد بررسی قرار گرفتند در حالیکه قبل از آزمایش فعالیت ورزشی نداشتند. آزمودنیها لباس ورزشی به تن داشتند و هرگونه زیورآلات فلزی خود را کنار گذاشتند. آنها در مرزهای مشخص شده توسط جدول اسکن، روی DXA در حالت خوابیده قرار داشتند. هر اسکن کل بدن تقریباً هفت دقیقه به طول انجامید.
برای InBody BIA، افراد برهنه بر روی کفه دستگاه ایستاده و کف پای خود را بر روی الکترودها میگذاشتند. سپس دستهها را با انگشتان دست و شست خود روی الکترود نگه داشته و در حالیکه آرنجها کاملا باز و مفصل شانه در ۳۰ درجه نزدیک بدن قرار داشت به مدت ۰.۵ دقیقه ثابت ایستادند. برای دستگاه BIA Omron افراد دستگاه را در دستان خود نگه داشته و در حالیکه مفصل آرنج و شانه کاملا باز و در مقابل تنه قرار داشت به مدت ۱۰ ثانیه آزمایش را انجام دادند.
نتایج
تفاوت معناداری بین InBody 270 و DXA مشاهده نشد. همچنین، تفاوت معناداری بین InBody 270 و Omron دیده نشد. اما درصد چربی بدن و توده چربی در Omron به شکل قابل توجهی کمتر از DXA بود.
بحث
این تحقیق تفاوت معنیداری در درصد چربی بدن، توده بدون چربی یا توده چربی بین InBody 270 و DXA نشان نداد. مقادیر توده چربی و درصد چربی مشابه بودند. در حالیکه اختلاف کمی در اندازهگیری توده خالص بین این دو مشاهده میشود. InBody کمی بیشتر مقادیر توده خالص را نسبت به DXA نشان میدهد. اگرچه Omron مقادیر کمتر توده چربی و مقادیر بیشتر توده خالص را نسبت به DXA نشان میدهد. با وجود کمتر نشان دادن توده چربی در Omron، این تفاوت از لحاظ آماری قابل توجه نبود. کمتر نشان دادن توده چربی در Omron احتمالا به دلیل ماهیت دوقطبی (دو الکترودی) بودن دستگاه است.
انواع دستگاههای ارزیابی ترکیب بدن
دستگاههای دو قطبی BIA، دقت کمتری نسبت به دستگاههایی دارند که تعداد الکترود در آنها بیشتر است، مثل دستگاه InBody270. دستگاههای دو قطبی BIA دستی مثل Omron، پالس الکتریکی را از قسمت بالا تنه عبور میدهند. و قسمت پایینتنه را چشم پوشی میکنند و چربی پایینتنه را تخمین میزند. این تفاوت در خانمها به دلیل وجود توده چربی بیشتر در پایینتنه بیشتر میشود. همچنین، گفته میشود که الگوریتم تخمین توده چربی پایینتنه در دستگاه Omron دارای خطا نیز میباشد. همچنین، نسبت به DXA از لحاظ آماری معادل سازی نشده و سطوح مختلف هیدراسیون بدن، ممکن است روی درصد چربی تخمین زده شده تاثیر گذار باشد.
یافتههای اصلی این تحقیق نشان میدهد که دستگاه دستی Omron BIA درصد چربی کمتر و توده خالص بیشتری نسبت به DXA نشان میدهد. در مقابل دستگاه InBody 270 نتایج مشابهتری نسبت به DXA نشان داد. قابل ذکر است که در توده بدون چربی نتایج به Omron نزدیکتر بود. اگرچه ممکن است DXA به عنوان یک استاندارد طلایی در ارزیابی ترکیب بدن در نظر گرفته شود، اما ممکن است بسیار پرهزینه و ناخوشایند باشد. هنگامیکه به دنبال گزینهای مقرون بهصرفه و در دسترس برای DXA هستید، میتوان از InBody استفاده شود. با این حال، باید به Omron شک و تردید کرد.
نتیجهگیری
در افراد تمرینکرده، هر دو روش Bod Pod و InBody 770 درصد چربی را کمتر و توده بدون چربی را بیشتر، نسبت به DXA تخمین زدند. اگرچه تفاوت معناداری بین این ۲ روش نبود و هر ۳ روش برای ارزیابی ترکیب بدن قابل قبول هستند. InBody 270 و DXA ارزیابی ترکیب بدن مشابهی داشتند. اما دستگاه دستی Omron BIA درصد چربی و توده چربی کمتری را نشان داد. پس اگر کمتر نشان دادن درصد چربی خود احساس بهتری دارید از دستگاه Omron استفاده کنید ولی به خاطر داشته باشید که نتایج کمی گمراهکننده است!
دریافت برنامه تمرین و تغذیه از ماسل ادیت.
اگر به تمرینات مقاومتی علاقه دارید، این تحقیق بسیار کاربردی را بخوانید: نکات کلیدی حرکت جلو ران با دستگاه